Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế trong việc trở thành trung tâm của chuỗi cung ứng toàn cầu, trong bối cảnh thị trường và chính trị đang có nhiều biến động
1. Đón đầu cơ hội đa dạng chuỗi cung ứng toàn cầu
Ít ngày trước, ông Noriaki Koyama, Phó chủ tịch Tập đoàn bán lẻ bậc nhất Nhật Bản Fast Retailing với chuyến thăm Việt Nam. Trong buổi gặp mặt với Phó thủ tướng Trần Lưu Quang, ông Noriaki Koyama cho biết, ngay từ lúc bắt đầu kinh doanh tại Việt Nam vào tháng 12/2019, Fast Retailing đã cam kết mở mang mạng lưới kinh doanh, bán lẻ trên toàn quốc, tăng sản lượng cung ứng nội địa và nâng cao sự tăng trưởng nguồn nhân lực tại Việt Nam.
Sau gần 4 năm, Fast Retailing luôn phấn đấu để thực hành cam kết đó. Hiện tại, Fast Retailing đã mở và vận hành 18 địa chỉ kinh doanh nhãn hàng UNIQLO tại thị trường Việt Nam. Quan trọng hơn, theo ông Noriaki Koyama, UNIQLO trở thành đối tác thu mua của 45 nhà máy may mặc tại Việt Nam để cung cấp cho thị trường Việt Nam và thế giới. “Việt Nam đã phát triển thành cơ sở phân phối lớn thứ 2 của Tập đoàn”, ông Noriaki Koyama cho biết.
Như vậy, Việt Nam đang dần tham dự sâu hơn chuỗi cung ứng toàn cầu của UNIQLO. Không chỉ trong lĩnh vực dệt may – vốn bấy lâu đã là ưu điểm của Việt Nam, mà điều này còn đang được nâng cao hơn nữa trong đa dạng lĩnh vực khác, nhất là các lĩnh vực điện tử, điện thoại…
Lần lượt, Samsung, LG đã đổ hàng tỷ USD vào Việt Nam để biến nơi đây phát triển thành cứ điểm phân phối toàn cầu và là 1 mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu của họ. Cuối tháng 6/2023, LG tăng vốn đầu tư thêm 1 tỷ USD vào Nhà máy LG Innotek, chuyên phân phối các chiếc linh kiện điện tử cho ngành công nghiệp ô tô, di động, module camera điện thoại.
Trong một báo cáo được ban bố hồi tháng 4/2023, Ngân hàng DBS (Singapore) thậm chí cho rằng, bất chấp “những cơn gió ngược” theo chu kỳ, việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vẫn là “cơn gió thuận” đối với Việt Nam trong bối cảnh đa dạng hóa chuỗi phân phối toàn cầu.
Trong khi đó, sau khi đổ hàng tỷ USD vào những nhà máy ở Bắc Ninh và Bắc Giang, để dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam, Foxconn đã nhận chứng nhận đăng ký đầu tư để triển khai xây dựng thêm 2 nhà máy chuyên sản xuất linh kiện điện tử, sạc điện, bộ điều khiển sạc điện xe điện… tại Quảng Ninh. Tổng vốn đầu tư của hai dự án lên tới gần 250 triệu USD, qua đó nâng tổng vốn đầu tư của Foxconn tại tỉnh này lên 300 triệu USD.
Ngoài Quảng Ninh, Foxconn đang lên kế hoạch đầu tư 1 dự án quy mô lớn tại Thanh Hóa. Trong lúc đó, Compal, Quanta Computer (Đài Loan) đã nhận chứng thực đầu tư cho những dự án trị giá hàng trăm triệu USD để chế tạo các đồ điện tử, bao gồm cả các sản phẩm của “ông lớn” Apple tại Việt Nam, nhằm phổ biến hóa chuỗi cung ứng, hạn chế phụ thuộc vào Trung Quốc.
Runergy – một danh tiếng của Trung Quốc cũng vừa chuẩn bị thành lập một doanh nghiệp con ở Thái Lan để đầu tư một nhà máy chuyên cung ứng thanh silicon và đĩa bán dẫn tại Nghệ An. Dự án sở hữu tổng vốn đầu tư lên đến 293 triệu USD. Đích thân Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã trao chứng nhận đầu tư cho Runergy, nhân chuyến tháp tùng Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến thăm Trung Quốc mới đây.
Linh kiện bán dẫn là lĩnh vực đầu tư hấp dẫn mà ngày càng nhiều nhà đầu tư nước ngoại trừ với xu thế chuyển dịch sang Việt Nam. Samsung là thí dụ điển hình. Cuối năm nay, Amkor – một tiếng tăm lớn trong lĩnh vực bán dẫn, sẽ chính thức đưa nhà máy tỷ USD của mình ở Bắc Ninh đi vào hoạt động.
“Việt Nam đã trở thành mắt xích quan trọng trong việc trở thành trung tâm chuỗi cung ứng khi các nhà đầu tư quyết định xoay trục và dịch chuyển cung cấp sang những nhà nước khác, trong bối cảnh khó khăn địa chính trị giữa những nước gia tăng”, trong một bài báo gần đây, Tờ Financial Times đã nhận định như vậy.
2. Trở thành trọng tâm của chuỗi sản xuất toàn cầu
“Việt Nam đang chế tạo hơn 50% sản lượng điện thoại của Samsung trên toàn cầu”, ông Choi Joo Ho, Tổng giám đốc Samsung Việt Nam chia sẻ. Thông tin này không hẳn là mới, nhưng trong bối cảnh cạnh tranh về thị trường hiện nay, đa dạng nhà đầu tư nước bên cạnh buộc phải thu hẹp sản xuất, thì đấy là một khẳng định với ý nghĩa, cho thấy Việt Nam đã và đang phát triển thành trọng điểm của chuỗi cung ứng toàn cầu, dù trước mắt chỉ là trong 1 số lĩnh vực.
Tuy nguồn đầu tư nước ngoài đang chậm lại, song những nhận định của những chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước đều cho rằng, Việt Nam sẽ được hưởng lợi trong bối cảnh các doanh nghiệp đa nhà nước đang nhiều hóa chuỗi sản xuất và cung ứng, do lo ngại những căng thẳng địa chính trị và gián đoạn chuỗi cung ứng.
Trong một báo cáo vừa công bố, Savills Việt Nam cho rằng, sau 3 năm bị ngắt quãng bởi đại dịch, chuỗi cung ứng toàn cầu đang mang các chuyển biến tích cực, dần trở lại trạng thái ổn định. Trong bối cảnh đó, khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Trung Quốc vẫn là “công xưởng của thế giới”.
Tuy nhiên, theo ông Jack Harkness, Giám đốc Dịch vụ Logistics và Bất động sản khu công nghiệp, Savills châu Á – Thái Bình Dương, giá tiền vẫn là 1 đòn bẩy mạnh mẽ trong các quyết định về địa điểm đầu tư. Việc giá tiền cần lao đang nâng cao ở Trung Quốc ko hẳn khiến cho những công ty đã đặt cơ sở tại Trung Quốc rút khỏi thị trường này, nhưng mang thể với sự chậm lại trong việc thiết lập những cơ sở mới ở đó.
Nhiều siêu thị mang cơ sở tại Trung Quốc đang tậu cách mở rộng, hơn là thay thế các nhà máy hiện có. Ví dụ, Apple đã công bố kế hoạch rộng rãi hóa ra khỏi Trung Quốc. Siemens cũng cho biết, họ đang phê chuẩn các địa điểm khác ở Đông Nam Á”, ông Jack Harkness nhắc và cho biết, ấy là thời cơ cho Việt Nam, bởi lẽ rộng rãi nhà hàng khởi đầu tìm kiếm các trung tâm chế tạo khác ở khu vực châu Á.
“Việt Nam đang được các nhà đầu tư lớn nước ngoài quan tâm”, ông John Campbell, Phó giám đốc Bộ phận Dịch vụ bất động sản công nghiệp Savills Việt Nam nói. Theo ông, khu vực phía Bắc, chứng kiến nguồn cầu trong ngành công nghiệp điện tử ở mức cao. Ở miền Nam, nhu cầu cực kỳ đa dạng, từ logistics, hàng tiêu dùng nhanh, dược phẩm, thực phẩm và đồ uống.
Việc các dự án quy mô lớn được cấp chứng thực đăng ký đầu tư từ đầu năm đến nay đã cho thấy điều này. Mặc dù xu thế vẫn đang giảm, mà theo ông John Campbell là “vẫn còn nhiều sự trì trệ trong việc ký kết hợp đồng cho thuê mới”, nhưng “nhiều công ty nước không tính đã và đang cần đề cập Việt Nam trong năm nay và họ vẫn đang mua bí quyết gia nhập thị trường”.
Ông John Campbell kỳ vọng, đến cuối năm, kinh tế Việt Nam sẽ sở hữu cú lội ngược dòng ngoạn mục và đó là lúc có nhiều tín hiệu, thông tin triển vọng hơn cho những nhà sản xuất, nhà đầu tư và các công ty logistics.
Có lẽ, không phải trùng hợp mà gần đây, những nhà đầu tư đã dốc vốn vào lĩnh vực bất động sản công nghiệp tại Việt Nam đến vậy. VSIP dự tính sẽ đầu tư thêm ở Nghệ An, Cần Thơ… Sumitomo đang mở mang Khu công nghiệp Thăng Long II (giai đoạn III) và với kế hoạch tiếp tục đầu tư mở rộng công đoạn IV. Trong lúc đó, Phó thủ tướng Lê Minh Khái mới đây đã chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Long Đức 3 (Đồng Nai)…
Tất cả là để đón đầu loại vốn đầu tư dịch chuyển, khi Việt Nam trở thành trọng điểm của chuỗi chế tạo và cung ứng toàn cầu.
Nguồn: Báo đầu tư