Sự phát triển “ngoạn mục” của ngành vận tải biển Việt Nam
Hiện nay, hệ thống cảng biển tại Việt Nam đang trong quá trình cơ bản đã hoàn thiện, trong quá trình này hệ thống cảng biển Việt Nam hoàn toàn có thể đón và khai thác những tàu container có trọng tải khủng. Ngoài ra, nhiều cảng biển tại Việt Nam đã lọt top những cảng container hoạt động hiệu quả nhất trên thế giới.
Sự phát triển ngoạn mục
Những tháng cuối cùng năm 2023, cảng biển Hải Phòng vẫn luôn tấp nập tàu bè, container và hàng hóa. Chẳng ai có thể ngờ từ “bến sáu kho” năm nào, giờ đây đã trở thành một trong những cảng biển lớn nhất khu vực miền Bắc với hàng trăm kho bãi và hàng chục cảng biển có thể khai thác container trải dài từ sông Cấm ra tận Lạch Huyện.
Từ 1,8 – 2 triệu tấn hàng hóa được thông quan vào những năm 80 của thế kỷ 20, ngày nay, các cảng biển tại Hải Phòng đã có thể khai thác hàng triệu triệu tấn hàng trong vòng một năm.
Gắn bó với nền vận tải biển hơn 40 năm, ông Cao Trung Ngoan, nguyên giám đốc Công ty CP Cảng Hải Phòng nhớ lại, ngày trước khu vực cảng Chùa Vẽ chỉ có thể khai thác các tàu từ 5.000 – 7.000 tấn, đến nay các cảng biển tại Hải Phòng có thể khai thác các tàu container lên đến 20.000 tấn, trong khi đó tại Lạch Huyện có thể đón tàu hơn 140.000 DWT.
Theo Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng, các cảng biển Hải Phòng hiện đang có 2 bến cảng khai thác tuyến châu Mỹ. Trong đó, bến cảng TC – HICT đang khai thác 6 tuyến với tần suất 6 tàu/tuần, bến cảng VIP Greenport khai thác 1 tuyến. Ngoài ra, bến cảng MPC Port còn có tàu Silver Queen (Vinfast thuê) để chở ô tô điện xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Canada (hiện đã xuất khẩu được 3 chuyến)
Cụm cảng Cái Mép – Thị Vải tại Bà Rịa – Vũng tàu, thống kê rằng tính đến thời điểm tháng 9/2023 cảng đã thiết lập được 35 tuyến tàu Container quốc tế vào cảng hàng tuần (11 tuyến Châu Á, 10 tuyến bờ Đông nước Mỹ, 8 tuyến bờ Tây nước Mỹ, 2 tuyến Mỹ – Canada, 4 tuyến Châu Âu).
“Đó là sự phát triển ngoạn mục của cảng biển Việt Nam”, ông Ngoan khẳng định và cho rằng, để có được những kết quả này là nhờ những chủ trương, định hướng đúng đắn của Chính phủ đối với ngành GTVT.
Các chính sách mở tạo tiền đề thu hút đầu tư
Thao Cục Hàng hải VN, kể từ năm 1999, Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam lần đầu tiên được bộ GTVT lập trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Đây là tiền đề để bắt đầu cuộc cải cách và quy hoạch nhằm nâng cao và phát triển hệ thống cảng biển giai đoạn tiếp theo từ năm 2011 – 2020 và giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo ông Nguyễn Xuân Tuấn, Phó trưởng phòng Kế Hoạch – Đầu tư, Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, trong quá trình thực thiện quy hoạch, các chính các mở trong đầu tư khai thác, nâng cao kết cấu hạ tầng cảng biển đã tạo tiền đề thu hút các nguồn lực trong và ngoài nước.
Nhiều tập đoàn hàng đầu trên thế giới trong lĩnh vực vận tải và khai thác cảng biển đã có mặt tại Việt Nam để hình thành các liên doanh đầu tư và xây dựng cảng biển như: Hutchison, DP World, SSA, Maersk A/S, CMA – CGM APMT, PSA,…
Hiện nay, nhiều nhà đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục muốn đầu tư thêm để nâng cấp hạ tầng cảng biển tại Lạch Huyện, Liên Chiểu, Cái Mép – Thị Vải,… nhằm nâng cấp hạ tầng và tối ưu chi phí Logistics.
“Những năm qua, bộ GTVT đã chỉ đạo xây dựng những văn bản quy phạm pháp luật có ảnh hưởng đến hoạt động khai thác cảng biển như quản lý giá, an toàn lao động, bảo trì các tuyến luồng hàng hải,…
Công tác triển khai các quy hoạch cũng được thực hiện để đảm bảo việc phát triển đồng bộ. Việc phát triển các cảng nước sâu, đầu tư hạ tầng công cộng cũng đã góp phần nâng cao và phát triển hệ thống cảng biển” ông Tuấn nói.
Dồn lực đầu tư và nâng cao vị thế
Năm 2022, ba cảng biển tại Hải Phòng, TP.HCM và Cái Mép đã lọt top xếp hạng 100 cảng container có lưu lượng hàng hóa qua cảng lớn nhất trên thế giới do Tạp chí hàng hải Lloyd’s List (England) công bố.
Tháng 6/2023, cụm cảng Cái Mép – Thị Vải được xếp thứ 12 trong những cảng container hoạt động tốt nhất trên thế giới do Ngân hàng Thế giới (World Bank) và hãng tin tài chính S&P (Global Market Intelligence) bình chọn. Cũng tại khu vực Cái Mép – Thị Vải, cảng biển Gemalink đã lần đầu tiên đón tàu container có trọng tải lên tới 232.000DWT.
Theo đại diện Cục Hàng hải VN, hiện quy hoạch cảng biển đã định hướng được nhiều vấn đề sẽ được giải quyết trong thời gian tới. Trong đó, cảng biển được xác định là bộ phận quan trọng của việc hình thành kết cấu hạ tầng hàng hải, kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội, cần ưu tiên được đầu tư phát triển động bộ.
Trải qua các thời kỳ phát triển, hệ thống cảng biển Việt Nam hiện nay gồm 34 cảng biển: 296 bến cảng, chiều dài khoảng 107km, công suất khoảng 750 triệu tấn/năm.
Hầu hết các cảng biển hiện do các doanh nghiệp Nhà nước và các thành phần kinh tế khác sở hữu và trực tiếp khai thác, chỉ có 4 bến cảng được đầu tư bằng nguồn ngân sách Nhà nước và Cục Hàng hải VN làm đại diện cơ quan Nhà nước ký hợp đồng cho thuê khai thác.
Trong 5 loại hình kết cấu hạ tầng giao thông, cảng biển được ưu tiên lựa chọn vị trí, các loại hình khác sẽ được kết nối đồng bộ liên tục dựa trên những ưu thế của từng phương thức trong từng hành lang vận tải.
Đối với hạ tầng hàng hải công cộng, sẽ ưu tiên phát triển đầu tư nâng cấp tuyến luồng Cái Mép – Thị Vải phục vụ tàu lên đến 200.000 tấn giảm tải (18.000 Teu); dự án luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu – giai đoạn 2 cho tàu đến 20.000 tấn giảm tải; nâng cấp luồng vào cảng Nghi Sơn, luồng sông Chanh, luồng Cẩm Phả, luồng Thọ Quang… cùng các đèn biển tại các đảo, quần đảo thuộc chủ quyền Việt Nam.
Định hướng cũng ưu tiên đầu tư các bến tiếp theo thuộc khu bến Lạch Huyện; bến khởi động khu bến Nam Đồ Sơn (Hải Phòng); các bến tại khu vực Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa – Vũng Tàu); các bến cảng chính thuộc cảng biển loại I; các bến khách quốc tế gắn với các vùng động lực phát triển du lịch; các bến cảng quy mô lớn gắn liền với trung tâm điện lực, than, khí, xăng dầu, luyện kim…
Trong đó, các nguồn lực cho phát triển cảng biển chủ yếu đến từ việc huy động từ nguồn ngoài ngân sách.
“Bên cạnh phát triển hạ tầng cảng biển, hoàn thiện hạ tầng kết nối, chúng ta cần ứng dụng nhiều giải pháp khoa học công nghệ, phát triển cảng xanh để nâng cao hiệu quả tổ chức vận tải, nâng cao năng lực logistics”, ông Tuấn chia sẻ.
Theo ông Trần Khánh Hoàng, Phó chủ tịch Hiệp hội Cảng biển Việt Nam, để cảng biển Việt Nam nâng tầm vị thế trên bản đồ hàng hải quốc tế, còn nhiều điều phải hoàn thiện, từ cơ chế chính sách, nguồn lực, hạ tầng kết nối, hải quan.
“Luồng lạch phải được đầu tư bảo trì, nâng cấp để duy trì độ sâu. Luồng cạn, sẽ không thể đón được những tàu lớn vào làm hàng”, ông Hoàng nói và cho rằng, giá xếp dỡ của Việt Nam đang thuộc top thấp nhất thế giới. Việc điều chỉnh giá xếp dỡ là điều rất cần thiết để các cảng có nguồn kinh phí đầu tư, nâng cao hiệu quả và khả năng khai thác.
Xem thêm: Kim ngạch xuất nhập khẩu 2023: Việt Nam vượt mốc 500 tỷ USD
Nguồn bài viết: https://www.baogiaothong.vn/cu-lot-xac-ngoan-muc-cua-cang-bien-viet-nam-192231102214739644.htm