Năm 2025, Chính phủ, Bộ Công Thương, các bộ ngành và doanh nghiệp nỗ lực để đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12%. Tuy nhiên, đây là mục tiêu nhiều thách thức.
Xuất khẩu khởi sắc từ đầu năm
Năm 2025, Chính phủ cùng Bộ Công Thương và các doanh nghiệp đặt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu đạt 12%. Tuy nhiên, đây là một mục tiêu đầy thách thức khi thị trường thế giới có nhiều biến động.
Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đang đẩy mạnh sản xuất ngay từ đầu năm. Theo Tổng cục Thống kê, trong tháng 1/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt 63,15 tỷ USD, với xuất siêu 3,03 tỷ USD. Đặc biệt, kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng tư liệu sản xuất đạt 28,26 tỷ USD, chiếm 94%, cho thấy sản xuất đang trên đà phục hồi và tăng trưởng mạnh.
Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, đạt kim ngạch 9,8 tỷ USD trong tháng đầu năm. Trong khi đó, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất với 11,6 tỷ USD.
Động lực thúc đẩy xuất khẩu
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh – chuyên gia tài chính, nhận định rằng các hoạt động xúc tiến thương mại do Chính phủ và các bộ ngành triển khai đang hỗ trợ mạnh mẽ cho xuất khẩu. Đồng thời, chính sách điều chỉnh tỷ giá hối đoái linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước từ năm 2022 đến nay đã giúp ổn định giá trị đồng Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại quốc tế.
Bên cạnh đó, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng từ Đại học Kinh tế Quốc dân nhấn mạnh rằng, sau giai đoạn khó khăn do đại dịch Covid-19, doanh nghiệp Việt Nam đã mạnh dạn đầu tư, phục hồi và đạt mức tăng trưởng xuất nhập khẩu gần 15%. Sự phục hồi nhu cầu từ các thị trường quốc tế giúp doanh nghiệp có cơ hội gia tăng kim ngạch xuất khẩu, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng 12% trong năm 2025.
Riêng ngành điện tử, theo bà Đỗ Thị Thuý Hương – Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam (VEIA), các doanh nghiệp trong ngành này đang hưởng lợi từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhờ vị trí địa lý thuận lợi và nguồn nhân lực dồi dào, Việt Nam ngày càng thu hút nhiều dòng vốn đầu tư, giúp ngành công nghiệp hỗ trợ và điện tử tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ.
Thách thức từ thị trường quốc tế
Dù xuất khẩu có nhiều tín hiệu tích cực, doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải đối diện với hàng rào thuế quan và phi thuế quan từ các thị trường lớn.
PGS.TS Ngô Trí Long cảnh báo rằng Hoa Kỳ – thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam – đang áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại chặt chẽ, đặc biệt đối với các mặt hàng chủ lực như dệt may, giày dép, điện tử, gỗ và nông sản. Ông khuyến nghị doanh nghiệp cần rà soát kỹ nguồn gốc xuất xứ để tránh nguy cơ bị áp thuế do cáo buộc chuyển tải bất hợp pháp.
Bên cạnh đó, EU và Anh cũng đang tăng cường các tiêu chuẩn nhập khẩu. Cụ thể, EU đã ban hành Quy định REACH liên quan đến PFHxA, cấm một số hóa chất trong hàng dệt may và giày dép. Ngoài ra, lệnh cấm sử dụng Bisphenol A (BPA) trong bao bì thực phẩm cũng ảnh hưởng đến xuất khẩu thực phẩm và đồ uống của Việt Nam.
Thị trường Anh cũng đưa ra những quy định khắt khe hơn về mức dư lượng tối đa (MRL) đối với một số hoạt chất như fludioxonil, isotianil, flonicamid… trong sản phẩm nhập khẩu như xoài, đu đủ và các loại hạt. Đây là những rào cản mà doanh nghiệp Việt cần chủ động thích ứng để duy trì và mở rộng thị phần.
Chiến lược ứng phó và phát triển
Để đạt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu, doanh nghiệp cần linh hoạt và sáng tạo hơn trong chiến lược kinh doanh. Việc đa dạng hóa thị trường, tìm kiếm nguồn nguyên liệu thay thế, nâng cao chất lượng sản phẩm và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế là những yếu tố then chốt.
Sự hỗ trợ từ Chính phủ và các cơ quan chức năng, cộng với sự chủ động của doanh nghiệp, ngành xuất khẩu Việt Nam có cơ sở để đạt được mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng trong năm 2025.